Dezynfekcja systemów wentylacyjnych – jak zadbać o czyste powietrze w budynkach?

Czyste powietrze jest podstawowym czynnikiem wpływającym na nasze dobre samopoczucie, sprawną pracę umysłową i możliwość koncentracji. Istotne jest przede wszystkim w miejscu pracy, gdzie przebywamy znaczną część naszego życia.
Spadające statystki zachorowań na COVID-19 i rosnąca liczba zaszczepionych spowodowały, że wiele branż uwolniło się od epidemicznych restrykcji. Coraz więcej firm i zakładów pracy zawiesza pracę zdalną, co oznacza powrót do biur. Jak przygotować pomieszczenia na ponowne przyjęcie swoich pracowników i klientów oraz dlaczego warto przeprowadzić profesjonalną dezynfekcję systemu wentylacji?

Na prawidłową cyrkulację powietrza w budynkach różnego przeznaczenia wpływają odpowiednio dobrane systemy klimatyzacji i wentylacji.  Ich sprawne działanie może decydować o zdrowiu użytkowników obiektów. Obowiązek systematycznego serwisowania i czyszczenia tego typu instalacji spoczywa na zarządcach i właścicielach tych nieruchomości. 

Czyszczenie kanałów wentylacyjnych to podstawa

Systematyczne czyszczenie kanałów wentylacyjnych to wymóg prawa budowlanego i przepisów unijnych – mówi Maciej Paradowski, dyrektor operacyjny działu klimatyzacji i wentylacji w Impel Tech Solutions. To też wymóg producentów urządzeń dla zachowania warunków gwarancji. Okresowy serwis techniczny jest konieczny i chodzi tu nie tylko o utrzymanie sprawności urządzeń, ale również o to, by spełniały normy higieniczne dotyczące jakości i czystości powietrza wewnątrz budynków – dodaje Paradowski.

Odpowiednia moc urządzeń, ich wydajność i rozwiązanie projektowe dobrane do kubatury i rodzaju pomieszczeń, pozwalają w kontrolowany sposób realizować proces wymiany zużytego powietrza na czyste. W przeciwnym wypadku w pomieszczeniach mogą namnażać się grzyby, bakterie i wirusy.

W pomieszczeniach niewentylowanych i nieoczyszczanych namnażają się różnego rodzaju patogeny. Wywołują wiele chorób czy alergii, co potwierdza szereg badań i publikacji naukowych w tym zakresie. Wielu z nas doświadczyło też nieprzyjemnych zapachów wydostających się z nieoczyszczonych klimatyzatorów czy brudnej wentylacji. W dobie pandemii koronawirusa należy zatem zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe działanie instalacji wentylacji i klimatyzacji. Jak pokazują wyniki badań Ohio State University materiał genetyczny wirusa SARS-CoV-2 może przetrwać nawet miesiąc w kurzu zalegającym w pomieszczeniach, w których przebywały osoby chore na COVID-19. 

Dezynfekcja instalacji wentylacyjnej

Obligatoryjne czyszczenie kanałów wentylacyjnych to nie to samo co ich dezynfekcja. Czyszczenie jest niezbędne, by usunąć z kanałów wszelkie nieczystości, jak kurz, tłuste osady, cząsteczki oparów, etc. Wskutek tego kanały są udrożnione, co zwiększa swobodny przepływ powietrza. Dopiero dezynfekcja powoduje istotną poprawę jakości powietrza, ponieważ pozwala na skuteczne usunięcie patogennych mikroorganizmów i bakterii.

Usuwanie czynników biologicznych w układzie wentylacji realizujemy poprzez zamgławianie kanałów wentylacyjnych odpowiednimi środkami biobójczymi – wyjaśnia Maciej Paradowski z Impel Tech Solutions. Do systemu wprowadzamy substancję chemiczną w postaci mgły. Jej odpowiednia gęstość i czas ekspozycji środka dezynfekującego na cały układ wentylacyjny decydują o skuteczności tej metody. Dla spotęgowania efektów w procesie oczyszczania powietrza krążącego w budynku, podobną metodę zamgławiania można zastosować bezpośrednio w samych pomieszczeniach. Jest to metoda bezpieczna zarówno dla ludzi, jak i urządzeń znajdujących się w pomieszczeniach – dodaje Maciej Paradowski.

Metoda dezynfekcji systemów wentylacyjnych oczyszcza z drobnoustrojów wszystkie elementy układu. Należą do nich kanały i przewody wentylacyjne, centralę wentylacyjną i wymienniki ciepła, a także tłumiki czy przepustnice. Po czynności zamgławiania pobierane są próby mikrobiologiczne do badania. Pozwalają zweryfikować skuteczność wykonanej usługi.

Zaawansowane systemy bakteriobójcze w wentylacji

Zalecenia Państwowego Zakładu Higieny dotyczące zapobiegania rozprzestrzeniania się pandemii, wskazują na konieczność filtrowania powietrza krążącego w układzie zamkniętym przy użyciu wysokiej klasy filtrów powietrza. PZH zaleca też rozwiązania pomocnicze, takie jak filtry elektrostatyczne, lampy UV czy generatory jonów. Pozwalają one na usuwanie patogenów z wentylacji.

Zaawansowane systemy bakteriobójcze przeznaczone do montażu w kanałach i centralach wentylacyjnych przede wszystkim nadają się do pomieszczeń o zwiększonym reżimie higienicznym (szpitale czy zakłady opieki zdrowotnej). Dotyczy to także obiektów, gdzie występują większe skupiska ludzi (galerie handlowe, hotele, obiekty użyteczności publicznej) oraz takich, gdzie ma miejsce podwyższona emisja zanieczyszczeń (restauracje, obiekty przemysłowe). Zastosowane w nich filtry elektrostatyczne, lampy UV, w tym też te z funkcją ozonowania, mogą występować w różnych konfiguracjach. To, jak układ zostanie skonstruowany na pewno zależy od stosowanych innych mechanizmów redukcji czynników szkodliwych w powietrzu wewnętrznym czy innych stosowanych metod uzdatniania powietrza.

Filtry elektrostatyczne i generatory ozonu

Filtry elektrostatyczne charakteryzują się bardzo wysokim poziomem filtracji. Działają na zasadzie wytwarzania pola elektrostatycznego. Cząstki zanieczyszczonego powietrza naładowywane są ładunkiem elektrycznym dodatnim dzięki zastosowaniu kondensatora wysokiego napięcia. Wkład filtracyjny, który posiada ładunek ujemny, przyciąga i wychwytuje zjonizowane cząsteczki. Oczyszczone powietrze po przejściu przez filtr nawiewane jest do pomieszczeń.

Stosowane w układach wentylacyjnych lampy UVC emitują taki typ promieniowania, który zmienia strukturę i budowę białek w organizmach żywych. W konsekwencji prowadzi to do zmiany w budowie DNA drobnoustrojów, niszcząc w ten sposób wszelkie patogeny. Lampy montuje się w kanale wentylacyjnym w strumieniu powietrza nawiewanego. Dzięki temu mogą usunąć jak najwięcej zanieczyszczeń znajdujących się w pomieszczeniu.

Dodatkowo montowane w kanałach wentylacyjnych generatory ozonu potęgują efekt filtracji powietrza. Ozon jest bardzo silnym utleniaczem i wykazuje bardzo duże zdolności do neutralizacji wirusów i bakterii. Potrafi także usunąć wszelkiego rodzaju zapachy pochodzenia organicznego i nieorganicznego. Zastosowanie dodatkowego modułu ozonującego na stałe w instalacji zdecydowanie podwyższa jakość powietrza nawiewanego do pomieszczeń. Nadmierna ilość ozonu jest jednak szkodliwa dla ludzi, dlatego należy dopasować moc generatorów ozonu do kubatury obiektu i wydatku powietrza. Co ważne generatory ozonu powinny być uruchamiane tylko i wyłącznie wtedy, kiedy jednocześnie pracują systemy wentylacyjne.

Zastosowanie zaawansowanych systemów bakteriobójczych w instalacjach wentylacyjnych jest wysoce skuteczną metodą w walce z wirusami i zanieczyszczeniami różnego rodzaju. Każdy z elementów tego układu wykazuje dużą skuteczność w unieszkodliwianiu wirusów i bakterii. Ich suma tworzy bardzo skuteczną barierę ochronną dla wszystkich osób korzystających z pomieszczeń w ten sposób wentylowanych – komentuje Maciej Paradowski.