Jak zapewnić sprawną ochronę przeciwpożarową w obiekcie?

Niezależnie od przeznaczenia budynku lub charakteru prowadzonej w nim działalności, obowiązkiem właściciela lub najemcy jest zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz możliwości ewakuacji. Przepisy prawne w tym zakresie są bardzo restrykcyjne. Ponadto, placówki często zmuszone są do dostosowania się do wymagań i standardów stawianych przez ubezpieczycieli.

• Jak kształtują się podstawy prawne ochrony przeciwpożarowej?
• Na czym polega prawidłowe przygotowanie zabezpieczenia przeciwpożarowego?
• Jak można zapobiegać powstawaniu zagrożeń pożarowych?

Formalna strona ochrony przeciwpożarowej

Wymogi w zakresie zapobiegania pożarom oraz ochrony przeciwpożarowej obiektów określone są w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991r.  Przepisy w niej zawarte wskazują rolę właścicieli, zarządców i użytkowników tych obiektów. Do podstaw prawnych należą także:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12 kwietnia 2002 r. wraz z późniejszymi nowelizacjami.

W rozporządzeniu określona jest klasa odporności ogniowej elementów budynku i urządzenia przeciwpożarowe, w które musi zostać wyposażony obiekt, parametry dróg ewakuacyjnych, minimalne natężenie i czas działania oświetlenia ewakuacyjnego. Rozporządzenie określa wymogi, które winny być wdrożone w fazie projektowej oraz uwzględnione również w już istniejących obiektach podczas ich przebudowy, lub zmiany sposobu użytkowania.

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r.

Określa kryteria, jakie muszą spełniać drogi pożarowe, aby skutecznie można było prowadzić działania gaśniczo-ratownicze. Wskazuje również wymagania w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia obiektów w wodę, tj. określa ilość wody potrzebnej w przypadku akcji gaśniczej wraz z wyszczególnieniem wyposażenia w hydranty, pompownie, zbiorniki, itp.

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r.

Określa czynności zabronione i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej, sposoby składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, nakazuje stosowanie w budynkach odpowiedniego rodzaju urządzeń przeciwpożarowych w zależności od ich sposobu użytkowania. Nakazuje również odpowiednie zabezpieczanie prac pożarowo niebezpiecznych, wykonywanych na terenie obiektu, np. poprzez wyposażenie takiego miejsca w koce gaśnicze i gaśnice.  

Sprawność urządzeń podstawą zabezpieczenia

Przepisy w precyzyjny sposób regulują wymagania dotyczące projektowania budynków oraz dostosowywania już istniejących do warunków bezpiecznego i prawidłowego przeprowadzenia ewakuacji oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego. Prawidłowe przygotowanie ochrony ppoż. powinno być podstawą funkcjonowania danego obiektu. Zagrożenie pojawia się jednak, gdy urządzenia i instalacje ppoż. nie są poddawane regularnym przeglądom, co oznacza, że nie są utrzymywane we właściwym stanie technicznym.

Konsekwencją niesprawnych systemów przeciwpożarowych może być niewykrycie pożaru przez czujki dymowe we wczesnym stadium pożaru, a stąd już prosta droga do tragedii. Ogromne zagrożenie powoduje wiele czynników, a do najpopularniejszych możemy zaliczyć:

• Niesprawny system oddymiania, a w jego konsekwencji zadymienie gazami pożarowymi dróg ewakuacyjnych.
• Brak oświetlenia awaryjnego zaciemnionych dróg ewakuacyjnych, co uniemożliwia sprawną ewakuację.
• Niesprawna instalacja tryskaczowa, system sygnalizacji pożaru, lub brak gaśnic – skutkiem czego pożar do czasu przybycia jednostek straży pożarnej rozprzestrzeni się w stopniu niemożliwym do ugaszenia.

To tylko kilka z przykładów, jakie spotykamy podczas audytów w obiektach – podsumowuje Krzysztof Chrobot, kierownik działu przeglądów technicznych w spółce Impel Synergies. Należy pamiętać, że każde niesprawne urządzenie służące celom przeciwpożarowym niesie za sobą daleko idące konsekwencje w przypadku pożaru. Są to nie tylko problemy  z wypłatą odszkodowania za utracone mienie, ale przede wszystkim bezpośrednie zagrożenie życia ludzi – dodaje Krzysztof Chrobot.

Regularne przeglądy i szkolenia

Przeciwdziałaniem dla zagrożeń pożarowych jest utrzymywanie urządzeń i instalacji budynkowych w należytym stanie technicznym. Tym samym wymogom muszą podlegać instalacje ppoż. W praktyce oznacza regularne przeglądy wykonywane zgodnie z wytycznymi ich producentów, lub minimum raz w roku.

Przeglądy stanu technicznego powinny wykonywać osoby posiadające doświadczenie w zakresie znajomości zasad działania urządzeń ppoż., serwisu i napraw oraz ich współdziałania z innymi urządzeniami. Niezbędna jest także biegła i zawsze aktualna znajomość przepisów przeciwpożarowych – dodaje Krzysztof Chrobot.

Do działań niezbędnych należy także regularne szkolenie użytkowników danego obiektu. W tym celu, dla każdej nieruchomości zostaje opracowana Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego. Ponadto, użytkownicy obiektu szkoleni są z obsługi urządzeń ppoż., podręcznego sprzętu gaśniczego i przepisów przeciwpożarowych.

Wspólny cel – bezpieczeństwo w obiekcie

Aby sprawnie przeciwdziałać zagrożeniom, podstawą powinna być współpraca osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie budynku. Współdziałanie ochrony obiektu, działu technicznego oraz zarządcy nieruchomości w zakresie ochrony przeciwpożarowej jest niezwykle ważne. Pozwala to na szybkie ustalenie źródła zagrożenia i przystąpienie do jego usunięcia. To z kolei pozwala na zminimalizowanie strat oraz powrót do normalnego funkcjonowania obiektu.