Pakiet e-commerce – nowe zasady rozliczania VAT od małych przesyłek

Ostatni rok to rok należący do rynku e-commerce. Wielu z nas niejako zmuszonych panującym reżimem sanitarnym przeniosła się z zakupami do Internetu. Z punktu widzenia konsumenta zakupy online są coraz łatwiejsze. Dopracowane i intuicyjne platformy zakupowe, różnorodne systemy płatności i szybkie dostawy to argumenty, które kupiły serca klientów. Dodajemy produkt do koszyka, płacimy za niego i w ciągu 24 godzin zamówienie ląduje we wskazanym przez nas miejscu.

Inaczej wygląda to z punktu widzenia sprzedającego, bo prowadzić e-commerce nie jest wcale tak prosto. Pomijając już sam fakt prowadzenia sklepu internetowego, to także rozwiązania podatkowe dla tego typu działalności są skompilowane. Do końca czerwca unijni sprzedawcy internetowi byli w nieco gorszej sytuacji niż ich konkurencja z USA czy Chin, która nie zawsze dbała o odprowadzenie podatku VAT. Dlatego 1 lipca 2021 r. w całej Unii Europejskiej wszedł w życie pakiet VAT e-commerce. Nowe przepisy podatkowe dotyczące handlu elektronicznego i importu tzw. małych przesyłek do Unii Europejskiej.

Rewolucja w e-commerce – co się zmieniło?

W Polsce zmiany w zakresie opodatkowania handlu elektronicznego wprowadza nowelizacja ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 1163). Wprowadza ona unijny pakiet e-commerce, na który składa się kilka rozporządzeń i dyrektyw. Najważniejsze ze zmian, na które warto zwrócić uwagę to:

• zastąpienie definicji „sprzedaży wysyłkowej” nową definicją wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO)
• wprowadzenie do ustawy o VAT definicji sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI)
• określenie nowych – specjalnych procedur i uproszczeń dla rozliczania transakcji związanych z handlem elektronicznym (OSS, IOSS, USZ)
• likwidacja w całej Unii Europejskiej zwolnienie z VAT dla importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 22 euro
• nałożenie nowych obowiązków na platformy i sklepy internetowe.

Co w zamian za sprzedaż wysyłkową?  

Do tej pory działalność e-sklepów w Unii Europejskiej utrudniało wiele formalności. Chociażby przez obowiązek rejestracji na potrzeby VAT w każdym kraju członkowskim, w którym przekroczył on odpowiedni próg sprzedaży. Każde państwo mogło ustalać własny, odrębny próg. W konsekwencji sprzedający musiał składać deklarację VAT oraz prowadzić ewidencję VAT w kilku państwach UE jednocześnie.

Nowe definicje – nowelizacja ustawy o VAT

Nowelizacja ustawy o VAT wprowadza też kilka nowych definicji. Jedną z nich jest wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO). WSTO to dostawa towarów w formule B2C, które wysyła się lub transportuje między państwami członkowskimi. Definicja WSTO generalnie zastępuje zniesione definicje sprzedaży wysyłkowej z i na terytorium kraju. Zasadą obowiązującą od lipca w tego typu transakcjach jest opodatkowanie w kraju konsumpcji. Jest to miejsce, gdzie kończy się wysyłka lub transport towarów do nabywcy.

Wyjątki od zasady

Od tej zasady istnieją oczywiście pewne wyjątki. W określonych okolicznościach miejscem dostawy WSTO, czyli miejscem opodatkowania, może być miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Będzie tak, jeżeli:

• dostawca posiada siedzibę działalności gospodarczej (stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu), tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;
• towary wysyła się lub transportuje do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie siedziby (stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu dostawcy);
• całkowita wartość WSTO i usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych świadczonych transgranicznie na rzecz konsumentów (usługi TBE), nie przekroczyła u podatnika w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro lub jej równowartości (42 000 zł w Polsce).

Ten ostatni punkt dotyczy jednolitego progu wprowadzonego w całej UE. Podatnik, który nie przekroczy wspomnianego progu, może wybrać opodatkowanie WSTO oraz usług TBE (czyli telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych) w państwie konsumpcji. O swoim wyborze powinien zawiadomić właściwy urząd skarbowy.

Zgodnie z nowymi regulacjami wybór miejsca dostawy w przypadku WSTO odnosi się do wszystkich dostaw. Do końca czerwca można wybrać miejsce opodatkowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju w odniesieniu do jednego lub więcej państw członkowskich konsumpcji.

W przypadku, gdy miejscem opodatkowania WSTO jest państwo konsumpcji, podatnik, aby rozliczyć podatek VAT w tym państwie, może:

• zdecydować się na rejestrację w tym państwie oraz bezpośrednio tam składać deklaracje VAT i płacić podatek VAT, albo
• zdecydować się na uproszczenie rejestracji do procedury OSS oraz rozliczanie i zapłatę podatku należnego innym państwom w tzw. jednym okienku.

MOSS traci M i zostaje OSS

Do końca czerwca firmy oferujące usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne (TBE) mogły korzystać z procedury MOSS. Mini one stop shop, czyli mały punkt kompleksowej obsługi pozwalał podatnikowi, który dokonywał sprzedaży wyżej wspomnianych usług na rzecz konsumentów w różnych krajach UE i poza nią, rozliczać VAT wyłącznie w państwie swej rezydencji podatkowej. Taki przedsiębiorca nie musiał rejestrować się dla celów VAT do każdego z państw UE.

Czym jest punkt kompleksowej obsługi?

1 lipca procedurę poszerzono. Teraz z OSS (tzw. punkt kompleksowej obsługi, one stop shop) mogą korzystać przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą elektroniczną, o ile spełniają określone warunki. Nowa procedura OSS dzieli się na dwie procedury szczególne: unijną oraz nieunijną.

Z procedury nieunijnej mogą skorzystać jedynie podmioty, które nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w UE. Mogą jednak sprzedawać produkty konsumentom z UE.

Podatnik zarejestrowany w systemie OSS:

• jest zobowiązany do składania kwartalnej deklaracji VAT elektronicznie w państwie członkowskim identyfikacji podatkowej,
• za pośrednictwem OSS będzie wpłacał należny VAT innym państwom członkowskim,
• nie musi rejestrować się jako podatnik VAT w innych państwach, chyba że rozlicza transakcje inne niż objęte OSS,
• będzie rozliczał VAT od wszystkich transakcji objętych procedurami szczególnymi, wyłącznie poprzez system OSS,
• ma obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji transakcji rozliczanych w OSS, ewidencję należy przechowywać przez okres 10 lat.

Sprzedaż towarów importowanych na odległość (SOTI)

Od lipca 2021 r. w Unii Europejskiej nie obowiązuje już specjalne zwolnienie z VAT od importu towarów o wartości do 22 euro. Obecnie należy odprowadzać od nich także podatek VAT. Ma to związek z importem do UE towarów nabywanych przez konsumentów z UE.

Pakiet e-commerce wprowadza nową definicję sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI) oraz nowe regulacje dotyczące określenia miejsca opodatkowania takich transakcji.

SOTI to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, wtedy gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów – z terytorium państwa trzeciego, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

• dostawa jest dokonywana do podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania WNT, lub do innej osoby niebędącej podatnikiem (dostawa B2C);
• dostarczone towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego.

W przypadku towarów w przesyłkach o niskiej wartości rzeczywistej do 150 euro wprowadzono specjalną, a zarazem dobrowolną procedurę importu – Import One Stop Shop (IOSS).  

Pakiet e-commerce wprowadza IOSS

Dzięki IOSS będzie można rozliczyć VAT należny państwu członkowskiemu konsumpcji (różne państwa członkowskie) z tytułu sprzedaży na odległość towarów importowanych (w przesyłce o wartości nieprzekraczającej 150 euro), za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji.

Ten, kto korzysta z tej procedury, będzie zwolniony z VAT dla importu przesyłek o wartości do 150 euro. Natomiast w przypadku nieskorzystania z IOSS import wszystkich towarów o niskiej wartości do 150 euro podlega opodatkowaniu VAT.

Deklaracje i odroczenia płatności VAT z tytułu importu towarów

Jeśli dla rozliczenia VAT od importu towarów firma nie wybrała IOSS, wtedy może rozliczyć VAT na dwa sposoby:

• za pomocą standardowego zgłoszenia celnego, bądź
• za pomocą uregulowania szczególnego (USZ).

W myśl nowych przepisów dot. USZ podatnik będzie mógł zadeklarować i zapłacić podatek VAT z tytułu importu towarów w zbiorczym zgłoszeniu celnym raz w miesiącu.

Ta procedura dotyczy importu towarów, które spełnią łącznie te warunki:

• towary są dostarczane do konsumentów w Polsce,
• ich wartość rzeczywista nie przekracza 150 euro za przesyłkę,
• nie podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym,
• są dopuszczone do obrotu w państwie członkowskim, w którym kończy się wysyłka lub transport.

Projekt przewodnika po zmianach podatków w handlu elektronicznym przygotowywany przez Ministerstwo Finansów zakłada, że dzięki USZ podatnicy składają elektronicznie deklaracje miesięczne, którymi de facto są miesięczne zgłoszenia celne i wpłacają pobrany od odbiorcy należny podatek VAT z tytułu importu wymienionych towarów.

VAT dla platform e-commerce

W celu uproszczenia e-commerce przewidziano dwie fikcje prawne dot. platform i stron internetowych. Przy ich pomocy przedsiębiorcy sprzedają towary konsumentom (np. Ebay, AliExpress etc.). Mianowicie, w myśl nowych przepisów przyjmuje się, że platforma:

• kupiła towar od przedsiębiorcy, a następnie
• sprzedała towar konsumentowi.

Oznacza to, że platformy internetowe są zobowiązane do rozliczenia podatku VAT. Sposób rozliczenia VAT może być różny w zależności od tego jak wyglądał łańcuch dostaw i jaka była wartość przesyłki. Taka platforma będzie zobowiązana do rozliczenia VAT. Na przykład gdy polski konsument będzie nabywał za pomocą tej platformy towary od sprzedawcy z siedzibą w USA. 

Pakiet e-commerce – zmiany ku dobremu

Pakiet e-commerce to działania, które mogą doprowadzić do zwiększenia równowagi konkurencyjnej między dostawcami towarów z UE i spoza UE, głównie z Chin, którzy sprzedają przez platformy internetowe. Z drugiej strony nowe przepisy stanowią wyzwanie. Zarówno dla przedsiębiorców prowadzących e-handel, jak i dla działów księgowych odpowiadających za prawidłowe rozliczenie takich transakcji. Nowe definicje ustawowe, dodatkowe obowiązki ewidencyjne, rejestracyjne, a także możliwość skorzystania z procedur upraszczających, stanowią rewolucję w handlu elektronicznym.

Więcej o naszych usługach doradczych dowiesz się tutaj.

***

Materiał powstał we współpracy z ekspertami z Business Tax Professionals – Grupa Impel.